In mijne laatste bijdrage tot de kennis der ichthyologische fauna van Borneo, opgenomen in den derden jaargang van het Natuurkundig Tijdschrift voor Nederlandsch Indie (bladz. 407-442) bragt ik het aantal bekende vischsoorten van dit belangrijke eiland op 176. In November en December 1852 ontving ik weder eenige verzamelingen van zoetwatervisschen van Borneo, twee van den heer A.FELDMANN van Pengaron, in zuidoostelijk Borneo, twee van Sambas, van de heeren Dr. J. EINTHOVEN en den luitenant kolonel A. J. ANDRESEN, kommandant der troepen in westelijk Borneo, en in Augustus 1853 een van Pontianak, van den heer J. N. LSTEVENS, officier van gezondheid 2de kl. Het is mij een genoegen, genoemden heeren hier openlijk een blijk mijner erkentelijkheid te geven voor de ten deze betoonde welwillendheid.
De bedoelde verzamelingen zijn zamengesteld als volgt.
| [ ... ] | [ ... ] |
| 3. | Ophicephalus striatus Bl. |
| [ ... ] | [ ... ] |
| [ ... ] | [ ... ] |
| 3. | Ophicephalus striatus Bl. |
| 4. | Ophicephalus lucius K.v.H. |
| [ ... ] | [ ... ] |
| [ ... ] | [ ... ] |
| 8. | Ophicephalus lucius K.v.H. |
| 9. | Ophicephalus stevensii |
| [ ... ] | [ ... ] |
Vrij talrijke soorten dezer verzamelingen waren nog niet van Borneo bekend, t. w. Mesoprion iminaculatus CV., Datnioides microlepis Blkr., Ophicephalus stevensii Blkr. , Mastacembelus unicolor CV., [ ... ]. Eenigen daarvan zijn nieuw voor de wetenschap, t.w. Datnioides microlepis, Ophicephalus stevensii , Eleotris urophtbalmoides, [ ... ].
Door deze verzamelingen stijgt het cijfer der van Borneo bekende vischsoorten tot 195. De namen van alle deze soorten volgen hieronder met opgave der woonplaatsen.
| [ ... ] | [ ... ] | [ ... ] | [ ... ] |
| 36. | Ophicephalus striatus Bl. | Ver. Bat. Gen. XXIII Doolh. K. | Bandjermassin. Pengaron, Pontianak Sambas |
| 37. | Ophicephalus lucius K.v.H. | ibid. | Bandjermassin Praboekarta, Sambas, Pontianak |
| 38. | Ophicephalus micropeltes CV. | V.B.G. XXIII Doolh. K. | Marawang. |
| 39. | Ophicephalus Stevensii Blkr. | Pontianak | |
| 40. | Ophicephalus pleurophthalmus Blkr. | Nat. T. N. Ind. I p. 270 | Bandjermassing |
| 41. | Ophicephalus melasoma Blkr. | ibid. II. p. 424 | Sambas |
| 42. | Ophicephalus marulioides Blkr. | ibid. II p. 424. | Sambas |
| 43. | Ophicephalus rhodotaenia Blkr. | ibid. II p. 425. | Sambas |
| [ ... ] | [ ... ] | [ ... ] |
Hoezeer men thans kan zeggen, dat de kelinis der visclifauna van Borneo aanmerkelijk gevorderd is, blijft hierin nog veel te doen over. Van de in de hoogere gedeelten zijner uitgestrekte stroomgebieden levende visschen, welke waarschijnlijk voor een groot gedeelte andere species zijn dan de in de deltalanden levende, weet men nog nagenoeg niets en ook ten opzigte van de zee van Borneo is de kennis ten dezen opzigte betrekkelijk nog zeer gering. Van de boven opgesomde 207 soorten zijn niet minder dan 168 in de rivieren en riviermondingen aangetroffen. Van deze 168 species zijn echter vele geene eigenlijke zoetwatervisschen en zijn meerderen als echte zeevisschen te beschouwen. De zoetwatersoorten, die voor zoo ver bekend is, niet tot in zee afdalen, zijn hieronder opgenoemd in eene lijst, welke tevens doet zien, hoever de tegenwoordige kennis reikt ten opzigte van de verbreiding van Borneo's zoetwatersoorten op de overige Soenda-eilanden.
| O. marulioides Blkr. | O. micropeltes K.v.H. | O. Stevensii. CV. | O. melasoma Blkr. | ||
| Borneo | X | X | X | X | |
| Sumatra | X | X | |||
| Biliton | X | ||||
| Banka | X | ||||
| Java | X | ||||
| Madura | |||||
| Celebes | |||||
| Extra Archipelagum | Siam ? |
| O. pleurophthalmus Blkr. | O. lucius K.v.H. | O. striatus Bl. | O. rhodotaenia | [ ... ] | |
| Borneo | X | X | X | X | |
| Sumatra | X | X | |||
| Biliton | |||||
| Banka | X | X | |||
| Java | X | X | |||
| Madura | X | ||||
| Celebes | X | ||||
| Extra Archipelagum | Hindostan, Bengal. Birm. Zeijlon. |
Ophicephal. copore elongato antice postice compresso, altitudine 7 circiter in ejus longitudine; capite prismatico quadrilatero, 3 1/2 ad 3 2/3 in longitudine corporis, latiore quam alto, altitudine 2 1/3 circiter in ejus Iongitudine; linea rostro-frontali declivi convexiuscula; fronte et vertice planis declivibus; oculis diametro 6 1/3 ad 7 in longitudine capitis, diametro 1 2/3 ad 2 fere distantibus; maxilla superiore maxilla inferiore breviore, post oculum desinente, 2 2/5 ad 2 1/3 in longitudine capitis, maxilla superiore dentibus pluriseriatis parvis serie interna antice ceteris paulo majoribus; vomere et palato dentibus biseriatis seriebus externis parvis serie interna magnis conicis caninis; maxilla inferiore dentibus antice pluriseriatis postice biseriatis seriebus externis parvis serie interna caninis; maxilla inferiore inferne et limbo praeoperculari inferne thermis pororum notatis;squamis cycloideis lateribus 90 p. m., capitis parte postoculari 22 ad 24 in serie longitudinali; linea laterali antice declivi postice recta; pinnis dorsali et anali postice rotundatis; pectoralibus obtusis rotundatis 8 ad 8 1/2 , ventralibus acutiusculis 10 1/2 ad 11, caudali obtusa rotundata 6 et paulo ad 6 1/2 in longitudine corporis; colore corpore superne pfrunde olivaceo inferne margaritaceo; dorso plus minusve nigricante-viridi transversim nebulato; pinnis dorsali, ventralibus caudalique violascentibus, dorsali fasciis diffusis latis obliquis pluribus, caudali margine posteriore flavescente vel aurantiaca; ventralibus roseo-flaveseentibus; anali medio diluto violacea basi et margine flavescente.
B. 5. D. 1/43 vel 1/44 vel 1/45. P. 2/14/2. vel 2/16/1. V. 1/5. A 2/6 vel 2/27 vel 1/26. C. 14 vel 15 et lat. brev.
| Habit. | Pontiana, in flumine Kapuas. Moara Kompeh, Sumatrae orientalis, in fluviis. |
| Longitudo. | 2 speciminum 279''' ad 394'''. |
Aanm. Deze soort is uiterst na verwant aan Ophicephalus micropeltes K.v.H. welke er zich echter van onderscheidt, behalve door hare fraaije kleurteekening, welke evenwel in den ouderen leeftijd gedeeltelijk verloren gaat, door hoogeren kop en minder slank ligchaam. Ik noem de soort naar den heer STEVENS, die haar te Pontianak ontdekte.
[ ... ]
This passage was originally published in: Bleeker, Pieter: Zevende bijdrage tot de kennis der ichthyologischen fauna van Borneo . Natuurkd. Tijdschr. Neder. Indié v. 4. pp. 427-462, 1853.
| © 2001 - 2004 snakeheads.org | HOME of this page |